Baza wiedzy

Aktywność fizyczna stanowi istotny element naszego życia. Przynosi wiele benefitów, ale przede wszystkim pozwala nam zachować zdrowe i sprawne ciało oraz dobre samopoczucie. Na różnorodnych treningach grupowych coraz częściej pojawiają się klienci w wieku starszym.

Jak wszyscy wiemy starzenie się jest procesem fizjologicznym i nieuniknionym. Wraz z wiekiem w naszym ciele zachodzi wiele zmian, w każdym z układów naszego organizmu. W efekcie tych zmian może dochodzić do obniżenia poziomu sprawności fizycznej, intelektualnej oraz ograniczenia funkcji poznawczych. Badania donoszą, że w związku z procesem starzenia się zmniejszają się parametry takie jak: siła, wytrzymałość oraz gibkość. Brzmi to dość pesymistycznie… jednak tu z pomocą przychodzi regularna i odpowiednio zaplanowana aktywność fizyczna. Różnorodne źródła naukowe donoszą o licznych benefitach płynących z regularnych ćwiczeń w wieku starszym.

Dzięki systematycznym ćwiczeniom:

zmniejszamy ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych,

możemy kontrolować prawidłową masę ciała,

dbamy o sprawność fizyczną, a co za tym idzie – niezależność,

utrzymujemy satysfakcjonujący poziom jakości życia,

utrzymujemy w dobrej formie funkcje kognitywne i mentalne,

zapobiegamy zmianom neurodegeneracyjnym,

dbamy o dobry nastrój, przeciwdziałamy poczuciu osamotnienia,

zmniejszamy ryzyko wystąpienia depresji,

dbamy o ciało, jednocześnie realizując potrzebę kontaktów towarzyskich.

Grupowe zajęcia ruchowe są bardzo dobrą formą aktywizacji seniorów, ponieważ pozwalają dbać o zdrowie, sprawność fizyczną i umysłową, a jednocześnie umożliwiają nawiązywanie kontaktów towarzyskich oraz realizowanie potrzeb społecznych. Jak widzimy, konieczne jest stworzenie przestrzeni, w której osoby starsze będą mogły w bezpiecznych i komfortowych warunkach zadbać o zdrowie fizyczne oraz dobrostan psychiczny.

RACHUNKIEM ZA BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ BĘDZIE TWOJE ZDROWIE

Bezczynność ruchowa stanowi obecnie jeden z głównych globalnych problemów zdrowotnych. Brak aktywności fizycznej przyczynia się w dużej mierze do rozwinięcia chorób przewlekłych, pogorszenia kondycji fizycznej oraz zaburzeń sfery psychicznej. Konsekwencje hipokinezji, czyli bezruchu, wśród osób starszych są liczne. Omówimy sobie teraz najważniejsze z nich.

Biorąc pod uwagę narząd ruchu obserwujemy zjawisko atrofii mięśni, czyli zmniejszenia masy oraz siły mięśniowej, co skutkuje chociażby trudnościami we wchodzeniu po schodach oraz w noszeniu zakupów. Może również dochodzić do zmniejszenia gęstości kości, co zwiększa ryzyko wystąpienia zmian osteoporotycznych i podatności na złamania. Urazy te niestety wiążą się z unieruchomieniem, co jeszcze bardziej napędza zmiany hipokinetyczne.

Zmiany w postawie ciała, takie jak zamknięcie klatki piersiowej oraz kifotyzacja kręgosłupa piersiowego ograniczają ruchomość żeber oraz zaburzają tor oddechowy. To z kolei doprowadza do mniejszego dotlenienia organizmu oraz pogorszenia wydolności oddechowej. Spada również efektywność pracy układu krążeniowego, co wiąże się z gorszą tolerancją wysiłku oraz szybciej występującym uczuciem zmęczenia czy też zadyszki w trakcie chodu.

Brak wydolności układu krążeniowego oraz oddechowego wiąże się bezpośrednio ze spadkiem wydolności fizycznej, a w dalszej konsekwencji ze spadkiem odporności, większą podatnością na infekcje oraz ze zwiększoną podażą leków.

Brak ruchu prowadzi też do pogorszenia funkcji metabolicznych oraz zwolnienia perystaltyki jelit. Zjawiska te mogą wpływać na rozwinięcie zmian cukrzycowych, problemów z poziomem cholesterolu oraz dolegliwościami trawiennymi. Kolejne niekorzystne zmiany dotykają również układu hormonalnego.

Aktywność fizyczna pomaga regulować wydzielanie hormonów szczęścia, utrzymywać dobry nastrój oraz lepiej zarządzać stresem. Badania donoszą, że bezruch koreluje z pogorszonym nastrojem, zwiększa ryzyko wystąpienia stanów depresyjnych oraz wpływa negatywnie na zdrowie psychiczne.

Aktywność fizyczna pomaga nam regulować pracę układu nerwowego oraz utrzymać sprawność mentalną. Bezruch może prowadzić natomiast do zaniku wielu komórek oraz połączeń nerwowych. Mózg, który nie jest odpowiednio bodźcowany i stymulowany do pracy, będzie stopniowo wygaszał swoją aktywność, a to może prowadzić do upośledzenia funkcji kognitywnych lub ekspresji chorób neurodegeneracyjnych.

Badania wykazują, że regularna i długotrwała aktywność fizyczna zapobiega występowaniu wspomnianych wcześniej chorób neurodegeneracyjnych, hamuje proces starzenia się mózgu, ale też może zniwelować objawy kliniczne występujące w chorobach Alzheimera i Parkinsona. Ćwiczenia ruchowe pozwalają zmniejszyć napięcie mięśniowe oraz sztywność stawową. Bardziej elastyczne i mobilne ciało lepiej radzi sobie z utrzymaniem równowagi chociażby w trakcie chodu.

Ciało, które nie doświadcza ruchu, stopniowo staje się mniej mobilne, ale też mniej „czułe” na ułożenie w otaczającej przestrzeni. Brak integracji bodźców płynących z ciała będzie prowadzić do pogorszenia koordynacji oraz równowagi. To z kolei zwiększa ryzyko upadków, które są jednym z wielkich problemów geriatrycznych.

Konsekwencji hipokinezji jest wiele. Dodatkowo zmiany te intensyfikują i nakładają się na fizjologiczne procesy starzenia się organizmu. Dlatego tak ważne jest, żeby dbać o regularną aktywność fizyczną, aby móc cieszyć się zdrowym i sprawnym ciałem przez wiele lat.

FILARY TRENINGU WSPIERAJĄCEGO ZDROWIE OSÓB STARSZYCH

Regularna i odpowiednio zaplanowana aktywność fizyczna przynosi wiele benefitów zdrowotnych i pozwala się cieszyć ogólnym dobrostanem przez wiele lat. Kompleksowy program treningowy osób starszych powinien oddziaływać na obszary takie jak: wytrzymałość, siła, równowaga, gibkość.

Dodatkowo do treningów senioralnych warto wplatać ćwiczenia koordynacyjne oraz oddechowe.

Osoby starsze powinny jak najbardziej podejmować regularną aktywność fizyczną uwzględniającą ich indywidualne możliwości oraz stan zdrowia. Trening oprócz benefitów zdrowotnych powinien przynosić radość, poprawiać samopoczucie oraz umożliwiać realizację celów społecznych. Dbajmy o to, aby aktywność fizyczna stawała się nieodłącznym elementem życia seniorów, ponieważ to właśnie pomaga nam trwać długie lata w zdrowiu, sprawności i dobrostanie psychicznym.

Jeżeli interesuje Cię tematyka treningu senioralnego, dołącz na szkolenie Aktywny Senior w Zajęciach Grupowych